Filipino 3rd Year

(Ang sumusunod na mga aralin ay matatagpuan sa aklat na Pluma III)

1.   Pananaw Imahismo at Pagtatalumpati- ph.136-139

2.   Dahil sa Anak- ph. 145-153

3.   Pananaw Klasisismo- ph. 158-159

4.   Dekada’70- ph. 167-175

5.   Pananaw Realismo at Paningin sa Kuwento- ph. 179-180

6.   Si Ama- ph. 187-193

7.   Pananaw Eksistensiyalismo- ph.198-199

PANGUNGUSAP

Ø  Ang pangungusap ay salita o lipon ng mga salitang nagsasaad ng buong diwa.

Bahagi ng Pangungusap

a.    Simuno o Paksa-  ang bahaging pinag-uusapan sa pangungusap. Ang simuno ay payak kung ito ay basal  at buo kung isinasama ang lahat ng mga salitang tumutulong sa simuno.

Halimbawa:

Payak na simuno

Ang batang nakapulang kamiseta ay anak ng isang OFW.

Ang batang nakapulang kamiseta ay anak ng isang OFW.

Buong simuno

b.    Panaguri- ang bahaging nagsasabing tungkol sa simuno,maari rin itong payakobuong panaguri.

Halimbawa:

Tumakbo nang mabilis ang batang nakapulang kamiseta.

Payak na panaguri

Tumakbo nang mabilis ang batang nakapulang kamiseta.

Buong panaguri

Uri ng Pangungusap Ayon sa Gamit

a.    Paturol o Pasalaysay-  nagsasaad ito ng isang pahayag. Nagtatapos ito sa bantas na tuldok (.).

Halimbawa:

          Pinakahihintay niya ang araw na ito.

b.    Patanong- nagsasaad ito ng tanong. Gumagamit ng bantas na tandang pananong (?).

Halimbawa:

          Paano nga ba maipaliliwanag ang nararamdaman niya?

c.    Pautos o Pakiusap-  ginagamit sa pagpapagawao pakikiusap na ipagawa ang isang bagay. Ginagamitan ito ng tuldok (.). Pwede ring gamitan ng tandang pananong (?).

Halimbawa:

          Pakisabi nalang sa bata na humahanga ako sa kanya.

          Maari mo bang hingin ang numero ng kanyang telepono?

d.   Padamdam- nagpapahayag ng matinding damdamin tulad ng tuwa, galit, poot, sakit, atb. Ginagamitan ito ng bantas na tandang padamdam (!).

Halimbawa:

          Naku baka mahulog siya sa hagdan!

Uri ng Pangungusap Ayon sa Pagkakabuo o Kayarian

1.   PAYAK- pangungusap na nagpapahayag ng isang diwa o kaisipan lamang. Ito’y maaring magtaglay ng payak o tambalang simuno o panaguri.

Halimbawa:

Ang kabataan ang pag-asa ng bayan.

Ang ama at ina ang gumagabay at umaaruga sa kanilang mga anak.

2.   TAMBALAN- pangungusap na  nagpapahayag ng dalawang kaisipan at pinag-uugnay ng mga pangatnig na at, pati, saka, o, ni, maging, ngunit.

Halimbawa:

 Ang ama ang haligi ng tahanan  at ang ina naman ang ilaw.

                   Unang kaisipan                         ikalawang kaisipan

3.   HUGNAYAN-  pangungusap na binubuo ng isang punong kaisipan (sugnay na makapag-iisa) at isa pang katulong na kaisipan (sugnay na di-makapag-iisa).

-Pinag-uugnay ito ng pangatnig na kung, nang,bago, upang, kapag,sapagkat.

-Kakikitaan ito ng relasyong sanhi at bunga.

Halimbawa:

Maraming mga magulang ang umaalis ng bansa,

          Sugnay na makapag-iisa

upang paghandaan ang kinabukasan ng kanilang anak.

            Sugnay na di-makapag-iisa

4.   LANGKAPAN- pangungusap na binubuo ng ng dalawang punong kaisipan (sugnay na makapag-iisa) at isa pang katulong na kaisipan (sugnay na di-makapag-iisa).

Halimbawa:

 Ipagmalaki natin ang mga OFW at atin silang pasalamatan

            Sugnay na makapag-iisa                         sugnay na makapag-iisa

Dahil sa malaking tulong at karangalang dulot nila sa bansa.

            Sugnay na di-makapag-iisa

Uri ng Paksa

1.   Paksang Pangngalan

Halimbawa:

 Sa hirap ng buhay ngayon, nalulugi ang mga negosyante.

2.   Paksang Pang-uri

Halimbawa: 

Labis kung makatawad ang mga barat.

3.   Paksang Pandiwa

Halimbawa:

Tumutubo nang malaki ang mga naglalako.

4.   Paksang Panghalip

Halimbawa:

 Nagbabalak siyang magpundar ng maliit na negosyo.

5.   Paksang Pawatas

Halimbawa:

 Hindi biro ang magnegosyo.

6.   Paksang Pang-abay

Halimbawa:

May pangako sa iyo ang bukas.